De Scottish Fold/Straight: teddybeer, kat of beide?

De Scottish Fold/Straight is een kat van normaal formaat maar kan erg bijzondere oortjes hebben. De kleine oortjes staan in dat geval naar voren en beneden gevouwen waardoor de kop iets weg heeft van een uil of een teddybeer. Wanneer de oortjes gebogen zijn spreken we van de Scottish Fold. De oortjes zijn alleen niet bij iedereen uit het nestje naar voren gebogen. Als de oortjes recht zijn spreken we van de Scottish Straight. Aangezien de Scottish Fold met de bijzondere oortjes wat populairder is spreken we in dit artikel veelal over de Scottish Fold. Het gen dat voor deze bijzondere oortjes zorgt kan echter ook voor gevaren zorgen. Benieuwd wat voor gevaren dit zijn? Je leest het hier!

De afkomst: van boerderijkat naar raskat

De eerste Scottish Fold is in de jaren 60 van de vorige eeuw ontdekt. Op een boerderij in Schotland was een nestje van een boerderijkat met een aantal bijzondere kittens. De oren van sommige kittens waren vrij klein en stonden naar voren gebogen. In 1961 kwam William Ross, een herder uit de omgeving, deze kittens tegen en vroeg aan de eigenaren of hij een van de kittens mocht hebben.

Hij kreeg Susie mee, een witte boerderijkat met lang haar en naar voren gebogen oren. Met dit vrouwtje ging hij uiteindelijk verder fokken waarna uiteindelijk de Scottish Fold is ontstaan. Nakomelingen van Susie werden met verschillende rassen katten gekruist. Zo zijn er onder andere kruisingen met een Pers, De Amerikaanse korthaar en verschillende andere raskatten geweest. Bij dit fokken is er zowel een Scottish Fold met lang en kort haar ontstaan. Tegenwoordig wordt de Scottish Fold alleen nog maar met de Britse en de Amerikaanse korthaar gekruist. Alle levende Scottish Fold zijn terug naar Susie te herleiden.

De aanwezigheid van de naar voren gevouwen oortjes is alleen niet te garanderen. Een Scottish Fold wordt met rechte oren geboren waarbij de oren van de kittens die het ‘’folded ear gene’’ dragen binnen een paar (3 tot 4) weken na de geboorte naar voren gaan staan. Niet alle katten uit het nestje bevatten dit gen waardoor de Scottish Fold maar relatief weinig voorkomt. De katten die dit gen niet bevatten worden ook wel Scottish Straight genoemd. Over het algemeen geld dat de Scottish Fold meer als showkat voorkomt en dat de Scottish Straight meer als huiskat voorkomt.¹

Het karakter: een stille maar erg intelligente kat

De Scottish Fold is een erg taaie kat. Dit komt mede doordat deze kat van een boerderijkat afstamt en deze katten er bekend om staan vrij taai te zijn. De kat houdt van contact met mensen maar laat dit op zijn eigen rustige manier zien. Zo zal de kat je van ruimte tot ruimte volgen en graag spelletjes met je spelen maar niet echt miauwen om aandacht te vragen. De Scottish Fold is erg loyaal. Doordat de Scottish Fold vrij intelligent is, is het ook mogelijk om de kat bepaalde dingen aan te leren. Zo is het onder andere mogelijk om je kat te leren apporteren.

Verder gaat de Scottish Fold goed samen met zowel kinderen als andere dieren. De kat kan zich in vrijwel elke thuissituatie thuisvoelen en past zich snel aan. Zo kan de kat zich zowel comfortabel voelen in een erg drukke ruimte met andere dieren als in een huis met maar een bewoner. Wanneer je voor een Scottish Fold kiest, kies je voor een stille kameraad die veel liefde te geven heeft.

Het uiterlijk: bijzondere oren en mooie rondingen

De Scottish Fold heeft een erg bijzonder uiterlijk. Het eerste wat je aan dit ras opvalt zijn uiteraard de bijzondere oren. De oren zijn vrij klein van formaat en staan naar voren gebogen. Hierdoor krijgt de kat een beetje het uiterlijk van een uil of een teddybeer. Verder is de Scottish Fold nogal rond van vorm. Het lichaam is mooi afgerond, en ook de ogen en het gezicht hebben een lieve ronde vorm. Een Scottish Fold weegt doorgaan tussen de 2,5 en de 6 kilogram. Het is hierbij op te merken dat katers over het algemeen wat zwaarder wegen dan poezen.

Het lichaam van de Scottish Fold is verder normaal van formaat. De kat heeft een volle vacht die veerkrachtig is. Het lichaam heeft mooie rondingen en staat stevig op de poten. Het is wel belangrijk dat de kat niet te dik is vanwege de korte en stevige poten. Er mogen geen tekenen van zwakheid of gebrek aan mobiliteit zijn. De staart heeft een normale grootte en is mooi in verhouding met de rest van het lichaam. De staart moet flexibel zijn en is afgerond tot een rond einde. Over het algemeen is het lichaam als vrij gespierd te beschouwen.

De kop van de Scottish Fold is rond van vorm met een stevige kin en kaak. De snuit heeft goed afgeronde snorhaar kussens en is vrij breed. Bij katers zijn de wangen erg goed zichtbaar terwijl dit bij poezen veel minder het geval is. De neus is vrij kort en heeft een kleine ronding. Bij sommige katten stopt de neus nogal abrupt. Verder zijn de ogen vrij groot van formaat en hebben ze een erg lieve uitstraling. Ze zijn rond van vorm en goed afgescheiden van de neus. De ogen kunnen in meerdere kleuren voorkomen en is volgens de rasstandaard toegestaan zolang de kleur maar bij de vachtkleur past.

Wat deze kat vooral zo bijzonder maakt zijn de oren. De oren zijn vrij klein van formaat en zijn naar voren en onderen gevouwen. Hierbij geven fokkers de voorkeur aan kleine strak naar voren gevouwen oren ten opzichte van wat langere los naar voren gevouwen oren. Vanwege deze bijzondere oren wordt de kop van de Scottish Fold ook wel met die van een uil of een teddybeer vergeleken. Ongeveer 50% van het nestje krijgt deze gevouwen oren. De katten met rechte oren worden ook wel Scottish Straight genoemd.

De vacht van de Scottish Fold

De vacht van de Scottish Fold kan zowel kort als lang zijn. Tijdens het fokken zijn er twee verschillende vachtlengtes ontstaan. Deze verschillende vachtlengtes verschillen van elkaar op het gebied van dichtheid en textuur.

De vacht bij een kortharige Scottish Fold is erg zacht van textuur. Bij deze korte vacht is er een ondervacht aanwezig waardoor de vacht van het lichaam afstaat. De vacht ligt dus niet plat en dicht tegen het lichaam aan. Hierdoor lijkt het bijna alsof de vacht leeft. Over het algemeen is de vacht zacht van structuur maar dit kan per vachtkleur en seizoen verschillen.

Bij een langharige Scottish Fold is de vacht medium tot lang van formaat. Een volle vacht op het gezicht en lichaam heeft de voorkeur maar een korte vacht op het gezicht is ook toegestaan. Verder mag ook de vacht bij de poten korter zijn. De staart is vrij pluizig en ook de teenbosjes en de haarplukjes bij de oren moeten duidelijk zichtbaar zijn. Daarnaast is de aanwezigheid van een kraag ook wenselijk.

De vacht komt in veel kleuren en patronen voor. Zo komt de vacht onder andere voor in:

• Een solide kleur
• Een tabby patroon
• Meerdere kleuren
• Pointed patroon

Voor de precieze kleuren en kleurencombinaties kun je het best een kijkje nemen in de rasstandaard van de Scottish Fold. ²

De opvoeding: leer je kat goed gedrag aan

Het is ontzettend belangrijk om genoeg aandacht te besteden aan de opvoeding van jouw kat. De opvoeding van je kat begint al vrij snel na de geboorte. Het is voor een kat erg belangrijk dat deze in de aanwezigheid van de moederkat en het nestje opgroeit. Dit zorgt voor een veilige omgeving waar een kitten zonder stress op kan groeien. De moederkat en het nestje voelt vertrouwd aan en zorgt ervoor dat een kitten op zijn gemak is. Bovendien nemen veel kittens vaak het gedrag van de moederkat over.

De fase waarin het voor een kitten belangrijk is om in aanwezigheid van het nestje en de moederkat te zijn wordt ook wel de socialisatieperiode genoemd. De socialisatieperiode bestaat uit twee delen en duurt ongeveer tot een kat 14 weken oud is. In deze perioden raakt een kitten gewend aan menselijke aanrakingen, vreemde geluiden en de aanwezigheid van andere dieren. Deze periode is erg belangrijk voor het verdere verloop van het leven van een kitten. Wanneer er niet voldoende aandacht aan deze zaken wordt besteed is dit vaak terug te zien in de sociale vaardigheden van het kitten in de rest van zijn of haar leven.

Na deze socialisatieperioden stopt de opvoeding echter nog niet. Als een kat bij zijn nieuwe baasje terecht komt is het belangrijk dat deze de gang van zaken in het nieuwe huishouden leert. Zo moet je de kat bijvoorbeeld duidelijk maken dat het niet de bedoeling is om tegen de bank te krabben en dat de behoefte in de kattenbak moet worden gedaan. Om je kat dit aan te leren kun je gebruik maken van zowel straffen als beloningen.

Met straffen bedoelen we geen fysieke straffen of iets dergelijks maar meer het aanspreken van je kat wanneer die iets verkeerd doet. Het is hierbij belangrijk dat je dit gelijk na een bepaalde handeling doet. Wanneer je bijvoorbeeld ziet dat je kat de behoefte buiten de kattenbak doet is het verstandig om je kat hier gelijk op aan te spreken. Door dit met een boze toon te doen zal je kat een negatief verband tussen jouw gedrag en de handeling zien. Hierdoor leert de kat deze slechte handeling af. Doe dit echter niet teveel, je wilt niet dat je kat bang van zijn baasje wordt.

Met belonen kun je denken aan het geven van een snoepje bij goed gedrag. Wanneer je kat bijvoorbeeld moeite heeft om zijn behoefte altijd in de kattenbak te doen kun je je kat bijvoorbeeld met een snoepje belonen als deze dat wel doet. Door dit gelijk na de behoefte van je kat te doen zal deze een positief verband herkennen. Door dit vaak genoeg te doen zul je je kat aanleren om zijn behoefte netjes in de kattenbak te doen.

De verzorging: een goede verzorging zorgt voor een goede gezondheid

Een goede gezondheid is erg belangrijk om een kat lekker in zijn vel te laten zitten. Als baasje heb je hier een grote invloed op. Door je kat goed te verzorgen blijft deze ook langer gezond. Een gezonde kat is goed actief, ziet scherp uit zijn ogen en heeft een mooie glanzende vacht.

De vacht van de Scottish Fold heeft in vergelijking met sommige andere katten maar weinig verzorging nodig. Het is al voldoende om de vacht eens per week door te kammen om dode haren weg te halen en haarballen te voorkomen. Bovendien voorkom je het ontstaan van klitten. In de ruiperiode – de periode waarin een kat van vacht veranderd – kan het verstandig zijn om deze vaker door te kamen. Eens in de paar dagen is dan meestal wel voldoende.

Naast een mooie glinsterende vacht zijn ook mooie nagels een teken van een gezonde en goed verzorgde kat. Om deze nagels in goede conditie te houden kan het verstandig zijn om een krabpaal in huis te halen. Door het krabben aan deze paal haalt een kat het vuil dat tussen zijn nagels zit weg. Naast dit krabben is het knippen van de nagels ook erg belangrijk. Door de nagels een paar keer per jaar te knippen voorkom je het ontstaan van ingroeiende nagels en andere problemen.

Het is ook belangrijk om je kat goed schoon te houden. Je kan hierbij denken aan het goed schoonhouden van de ogen en oren. Op deze plekken wil vuil zich namelijk nog weleens ophopen. Door deze plekken goed schoon te houden voorkom je het ontstaan van infecties. Het is handig om hier een vochtig doekje bij te gebruiken. Bij het weghalen van bijvoorbeeld smeer is het wel belangrijk dat je per oor een ander gedeelte van dit doekje gebruikt om de verspreiding van een mogelijk infectie te voorkomen. Ditzelfde geldt bij het verwijderen van vuil bij de ogen van de kat.

Het krijgen van voldoende dagelijkse beweging is ook een onderdeel van de verzorging. Veel mensen vergeten dit wel eens en gaan ervan uit dat hun kat uit zichzelf wel voldoende beweegt. Dit is alleen niet altijd het geval en als baasje heb je hier een belangrijke rol in te vervullen. Door voldoende met je kat te spelen zorg je voor de dagelijkse beweging, aandacht en liefde die een kat nodig heeft. Het in huis halen van actieve speeltjes kan hier erg bij helpen.

De voeding: zorg voor voldoende eiwitten

Voor de gezondheid van je kat is het ook erg belangrijk dat deze voeding van een goede kwaliteit krijgt. Bij het zoeken naar goed voedsel is het belangrijk om naar de ingrediënten te kijken. Katten zijn van nature namelijk echte vleeseters aangezien het natuurlijke voedsel van een kat de muis is. Hierdoor hebben katten zich ook als echte vleeseters ontwikkeld en halen ze de meeste voedingsstoffen uit vlees. Het voorschotelen van groente aan je kat heeft dan ook weinig zin.

De voeding van je kat kan het best bestaan uit een combinatie van droog en nat voedsel. Met droog voedsel worden onder andere kattenbrokken bedoelt. Onder nat voer bedoelen we bijvoorbeeld rauw vlees. Wanneer je je kat kattenbrokken geeft is het belangrijk dat deze voldoende eiwitten en niet te veel koolhydraten bevatten. Eiwitten zijn namelijk een goede voedingsstof voor katten terwijl katten moeite hebben met het verwerken van koolhydraten.

De combinatie van droog en nat voedsel is goed voor de gezondheid van een kat. Droog voedsel zoals kattenbrokken zorgt er namelijk voor dat het gebit van de kat in goede staat blijft. Door goed op bijvoorbeeld kattenbrokken te kauwen blijven de tanden van een kat goed scherp en wordt onder andere tandsteen voorkomen. Daarnaast helpt nat voedsel bij de vochtopname van een kat. Van nature drinken katten namelijk vrij weinig en door nat voedsel te eten kan het vochtniveau op peil worden gehouden.

Wanneer je online of in de dierenwinkel van plan bent om kattenvoer aan te schaffen is het altijd verstandig om de etiketten goed door te lezen. Kijk goed naar de ingrediënten en kijk of deze van toegevoegde waarde zijn voor de gezondheid van je kat. Er is bijvoorbeeld ook kattenvoer op de markt met veel smaakversterkers. Deze smaakversterkers zijn alleen niet altijd even goed voor de gezondheid van je kat.

Ziektes die veel voorkomen

Op een groot deel van de gezondheid van je kat heb je zelf een grote invloed door de kat goed te verzorgen. Er is alleen ook een gedeelte waar je als baasje geen invloed op hebt. Net als mensen kunnen ook katten te maken krijgen met ziektes. Hierbij zijn er ziektes die bij alle katten voorkomen maar zijn er ook ras specifieke ziektes.

De Scottish Fold is een ras kat waar de kans op sommige ziektes en aandoeningen aanzienlijk is. Zo komt de bijzondere vorm van de oortjes door de erfelijke aandoening Osteochondrodysplasie (OCD). Dit is een erfelijke afwijking in de botgroei en de kraakbeenontwikkeling. In veel gevallen zorgt deze afwijking voor de bijzondere vorm oortjes die dit ras met zich meebrengt. Deze afwijking kan alleen ook voor kortere en misvormde poten zorgen. Hierbij kan de kat kreupel worden maar kan ook een pijnlijke gewrichtsontsteking ontstaan. De kans op deze aandoening is extreem groot en de aandoening is maar slecht te behandelen.

Naast deze ziekte komt ook de Polycystic kidney disease (PKD) relatief vaak bij deze kat voor. Bij deze ziekte gaat de werking van de nier na verloop van tijd achteruit wat voor een verminderde eetlust en vermagering van de kat leidt. Katten met PKD sterven meestal tussen een leeftijd van 4 en 8 jaar doordat de nieren niet meer werken.

Hoe oud kan de Scottish Fold worden?

Een Scottish Fold wordt doorgaans tussen de 12 en de 15 jaar oud. Hoe oud een kat precies wordt is moeilijk te zeggen aangezien dit afhankelijk is van meerdere factoren. Als baasje heb je een grote invloed op de verwachte leeftijd, aangezien je zelf veel invloed hebt op de verzorging van de kat. Een goede verzorging draagt natuurlijk bij aan de gezondheid en levensverwachting van jouw kat. Wat jij beslist over de verzorging is uiteindelijk van invloed op de uiteindelijke leeftijd van de kat. Het is daarnaast ook erg goed om te beseffen dat katten – net als mensen – ook te maken kunnen krijgen met dodelijke ziektes. Wees dus altijd alert op kleine veranderingen in de gezondheid, dit merk je vaak aan het gedrag van jouw kat. Als je hier alert op bent is de kans groot dat jij en je kat nog lang van elkaar kunnen genieten.

Wat jij moet weten voordat je de kat in huis neemt

Het is belangrijk dat je goed weet wat je te wachten komt te staan zodat je niet meer voor verrassingen komt te staan. Bij de Scottish Fold is het erg belangrijk om goed naar de fysieke gesteldheid van de kat te kijken. De kat mag niet te korte poten hebben aangezien dit op Osteochondrodysplasie kan lijden.

Een Scottish Fold heeft een erfelijke aandoening in het kraakbeen hierdoor word het oor van de kat aangetast. Naast het oor kan deze aandoening in het kraakbeen ook zorgen voor misvormde poten en kreupelheid. Ook krijgt de Fold bijna altijd last van gewrichtsontsteking wat erg pijnlijk is.

Hierom is het ook niet meer toegstestaan deze katten te fokken. Let er bij het eventueel aanschaffen van deze kat dan ook op dat je dit bij een erkende en betrouwbare cattery doet zodat je weet dat deze niet illegaal door is blijven fokken. Hier wordt echter wel steeds strenger op gecontroleerd.

Deel jouw ervaringen met de Scottish Fold

De Scottish Fold heeft met zijn bijzondere oortjes een uniek uiterlijk. Maar er zijn natuurlijk veel meer dingen die belangrijk zijn naast het uiterlijk, ook het innerlijk mag er zeker wezen. Wij zijn dan ook erg benieuwd naar jullie ervaringen met dit ras! Heb jij bijvoorbeeld een Scottish Fold in huis en heb je nog wat leuke verhalen? Je kunt je verhaal delen door een reactie op dit artikel achter te laten. Laat ons alles weten!

Hoe groot wordt de Scottish Fold?

De gemiddelde Scottish Fold wordt tussen de 20 en 25,5 centimeter hoog. Dit noemen we de schofthoogte. De katten wegen doorgaans zo’n 2,5 tot 6 kilogram. Hierbij zijn de katers vaak wat groter dan de poezen. Dit verschil zorgt ook voor een verschil in gewicht, zo zijn de katers ook wat zwaarder dan de poezen. Het is een middelgroot ras kat met stevige pootjes en een gemiddeld gespierde bouw.

Kan de Scottish Fold goed alleen zijn?

Vanwege het sociale karakter van de Scottish Fold is hij liever niet alleen thuis. Het zijn echte fans van menselijk contact. Ze zullen dan ook vaak even lekker willen knuffelen nadat hun baasje even weg is geweest. Maar ook als hun baasje thuis is vind deze kat het fijn om even geaaid te worden of te spelen. Wel is op te merken dat de Scottish Fold niet alleen met mensen, maar ook met andere katten goed om kan gaan. Zo is het ook een goed idee om een tweede Scottish Fold aan te schaffen. Veel eigenaren van dit ras hebben hierbij opgemerkt dat het zo een stuk makkelijker werd om de kat even een tijdje alleen te laten.

Houdt het sociale karakter van deze katten zeker in gedachte wanneer je overweegt een Scottish Fold in huis te nemen. Wanneer jij deze katten namelijk niet de liefde en aandacht kan bieden die zij nodig hebben is dit ras misschien niet de beste keuze voor jou. Als deze katten merken dat zij vaak alleen worden gelaten kunnen zij zich hier eenzaam bij gaan voelen, wat niet goed is voor hun gezondheid. Dit kan lijden tot stres en ook tot ongewenst gedrag. Dat wil je natuurlijk niet als baasje zijnde.

Mag de Scottish Fold nog worden gefokt?

Vanwege de gevaren die de unieke gevouwen oortjes van deze katten met zich meedragen is het niet meer toegestaan om katten met dit gen te fokken. Dit verbod staat al sinds 2014 in de wet en houdt in dat er geen katten mogen worden gefokt die een erfelijke afwijking of schadelijke eigenschappen hebben. Hier valt de Scottish Fold vanwege zijn gevouwen oortjes dus ook onder. Wel mogen de katten die nog geen thuis hebben nog worden verkocht, er staat namelijk nog geen handelsverbod op de Scottish Fold. Neocat heeft echter besloten hier per 1 Januari 2023 geen stambomen meer bij mee te geven. Hierbij hebben ook veel verkopers van deze katten besloten ze na deze datum ook niet meer op hun sites aan te bieden.

Bronnen

[1] Bron: The Cat Encyclopedia – the definitive visual guide.

[2] Meer informatie over de vachtkleuren kun je bij de rasstandaard vinden op https://cfa.org/wp-content/uploads/2019/06/scottish-fold-standard.pdf, deze staat op de officiële website van de Cat Franciers’ Association