De Sphynx is een raskat met een erg bijzonder uiterlijk. De kat heeft vrijwel geen haren en heeft ook nog eens erg veel rimpels. Een nogal aparte verschijning dus! Naast dit bijzondere uiterlijk heeft de kat ook een erg mooi karakter. De Sphynx is een lieve, zachtaardige en nieuwsgierige kat. Ben jij benieuwd waarom de Sphynx vrijwel geen haren heeft? Of ben jij nieuwsgierig naar de andere eigenschappen die deze katten zo uniek maken? Lees dan gerust verder!
Inhoudsopgave
- 1 De afkomst: een genetische mutatie die de mens in stand heeft gehouden
- 2 Het karakter: een erg intelligente, nieuwsgierige maar vooral lieve kat
- 3 Het uiterlijk: een uniek exemplaar
- 4 De huid en vacht van de Sphynx
- 5 De opvoeding: laat een kitten goed aan menselijke aanrakingen wennen
- 6 De verzorging: doe je kat regelmatig in bad
- 7 De voeding: geef je kat een gebalanceerd dieet
- 8 Ziektes die veel voorkomen bij dit ras
- 9 Hoe oud kan een Sphynx worden?
- 10
- 11 Wat jij moet weten voordat je deze kat in huis neemt
- 12 Hoeveel kost een Sphynx?
- 13 Deel jouw ervaringen met de Sphynx
- 14 Hoe groot wordt de Sphynx?
- 15 Kan de Sphynx goed alleen zijn?
- 16 Hoe komt de Sphynx aan zijn naam?
- 17 Bronnen
De afkomst: een genetische mutatie die de mens in stand heeft gehouden
De Sphynx is afkomstig uit Toronto, Canada. In 1966 werd hier namelijk een kitten zonder haar geboren. Dit heeft te maken met de genetische aanleg van de kat. De Sphynx heeft een natuurlijke genetische mutatie dat ervoor zorgt dat ze geen haren krijgen. De Sphynx is daarom een bijzonder ras. Fokkers uit Noord-Amerika en Europa zijn verder gaan fokken met dit ras, voor een periode van meer dan 30 jaar hebben ze zowel Sphynx katten met als zonder haar gefokt. Door erg specifiek te fokken met strenge eisen is een genetisch gezond ras ontstaan. Dit fokken is wel erg lastig geweest aangezien haarloosheid een recessief gen is. Dit betekent dat het gen vaker niet dan wel wordt overgedragen naar een volgende generatie. Fokkers hebben veel tijd gespendeerd om genoeg katten te fokken die dit gen hebben zodat er een grote genenpoel voor dit ras kon ontstaan.
Mensen hebben dus een grote invloed gehad op het ontstaan van de Sphynx. Het uiterlijk is met toeval ontstaan en door de mens in stand gehouden. In eerste instantie werd deze kat de Canadese haarloze kat genoemd. Later werd dit Sphynx, aangezien het uiterlijk van dit ras kat veel overeenkomsten vertoont met het monument uit de Egyptische oudheid.1
Het karakter: een erg intelligente, nieuwsgierige maar vooral lieve kat
Het karakter van de Sphynx is erg bijzonder. De Sphynx heeft veel karaktereigenschappen die je ook graag terugziet bij je medemens. Zo is de kat erg loyaal en luistert deze erg goed naar zijn baasje. De Sphynx is naar zijn baasje toe altijd erg vriendelijk en weet altijd haarfijn aan te voelen of er zich een situatie voordoet waarbij hij een aai over zijn bol kan krijgen. Verder is de Sphynx erg actief en vindt hij het leuk om dingen te ondernemen. De kat is bovendien erg nieuwsgierig waardoor de kans dus groot dat je hij even rond komt kijken als je visite over de vloer hebt.
Een Sphynx geeft erg veel liefde aan zijn of haar eigenaar. Zo vindt de kat het heerlijk om lekker te knuffelen en slaapt dit ras vaak met hun baasje onder de dekens. De kat vindt het erg fijn om veel tijd met zijn of haar eigenaar te spenderen. Wanneer je voor een Sphynx kiest zul je er dus rekening mee moeten houden dat de kans groot is dat deze je van kamer tot kamer gaat volgen om je niet uit het zicht te verliezen. Wanneer je veel van huis weg bent is de Sphynx wellicht niet echt een goede keuze.
De Sphynx kan goed samen met kinderen. Wel zullen de kinderen waarschijnlijk even moeten wennen aan het bijzondere uiterlijk van de kat. Ook met andere dieren kan de Sphynx erg goed overweg. Wanneer je bijvoorbeeld al een hond in huis hebt is dit geen probleem. Als je de dieren rustig aan elkaar laat wennen, kunnen beide dieren in goede harmonie naast elkaar leven en zelfs beste vriendjes worden. De kat is verder erg speels vindt het fijn om buiten in de tuin te spelen. De kat is bovendien erg intelligent. Er zijn ook meerdere verhalen van baasjes bekend dat de Sphynx zich van zijn eigen speelgoed voorziet mocht de kat verveeld raken. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld een tak in je tuin of ander materiaal dat op zijn pad terecht komt.
Als je van plan bent om een Sphynx aan te schaffen is het belangrijk om te onthouden dat de kat erg actief is. Zorg er dus voor dat er genoeg activiteiten voor hem binnen handbereik zijn, anders is de kans aanwezig dat hij zelf op onderzoek uitgaat. Verder is het belangrijk om te weten dat de Sphynx door zijn haarloosheid het snel koud kan krijgen. In de wintermaanden kan het verstandig zijn dat er een kacheltje aanstaat zodat de kat zich lekker kan opwarmen. De kat is namelijk erg intelligent en zoekt uit zichzelf de warme plekken in een huis op als hij het koud heeft.2
Het uiterlijk: een uniek exemplaar
Het uiterlijk van de Sphynx is hetgene wat deze kat vrij bijzonder maakt. Over het algemeen denkt men dat alle katten haren hebben, maar de Sphynx is een bijzondere raskat. Het is niet zo dat een Sphynx helemaal geen haar heeft. De superfijne haartjes zijn alleen van veraf bijna niet zichtbaar voor het blote oog. Veel mensen moeten vaak ook twee keer kijken voordat ze beseffen dat het daadwerkelijk om een kat gaat. Deze mensen weten namelijk niet dat een kat ook vrijwel geen haar kan hebben. Wel is het op te merken dat de haartjes bij de neus, oren, tenen en staart is vaak wat langer zijn dan de rest van het lichaam.
Mede doordat de Sphynx bijna geen haren heeft kunnen veel mensen met een kattenallergie wel samen met de Sphynx leven. Dit komt omdat er bijna geen haren in de lucht komen, de kat regelmatig in bad moet waardoor deze weinig huidschilfers achterlaat en doordat het speeksel van de Sphynx niet het stofje bevat waar veel mensen allergisch voor zijn. Het is belangrijk om je Sphynx regelmatig te wassen aangezien normaalgesproken de vacht van katten de lichaamsoliën absorbeert en vuil van buitenaf tegenhoudt, en dit bij de Sphynx niet het geval is.
Het lichaam van de Sphynx heeft een medium lengte. Het lichaam is vrij groot en gespierd en voelt hierdoor ook vrij hard aan. De kat weegt doorgaans tussen de 3,5 en de 7 kilogram waarbij katers wat zwaarder zijn dan poezen. Verder heeft de kat een vrij brede en mooi afgeronde borst. Wat daarnaast opvalt is de ronde buik van deze kat. Het lijkt net of de kat net wat te veel heeft gegeten waardoor de buik iets is opgezet. De rug van de kat staat een beetje omhoog doordat de achterpoten iets langer zijn dan de voorpoten.
De kat staat hierdoor wat voorover in de springhouding. De poten zijn verder normaal van grootte en staan mooi in verhouding met de rest van het lichaam. Ze zijn vrij gespierd waardoor de kat stevig op de grond staat. De voeten zijn ovaal van vorm en de voetkussens zijn vrij dik. De staart is vrij lang en daarbij erg slank en flexibel. Hierdoor heeft de staart een beetje de uitstraling van een zweep. De staart loopt bovendien ook taps toe in een fijne punt. De nek is vrij gespierd en is ook mooi afgerond. Hierbij heeft de nek wel een kleine boog. De huid zit bij dit ras vrij los op het lichaam waardoor de kat veel rimpels heeft.
Deze rimpels zijn het best zichtbaar bij de kop. Door de vele rimpels kan het lijken alsof de kat wat zielig kijkt. Bij de wigvormige kop zijn de jukbeenderen goed zichtbaar en mooi afgerond. De snuit lijkt vrij vierkant vanwege de kussens bij de snorharen. De neus is recht en de neusbrug ligt een stukje hoger dan de rest van de kop. De kin van de Sphynx is ook goed ontwikkeld en staat in een rechte lijn met de bovenlip. De oren zijn erg groot en hebben een brede basis. Naast grote oren heeft de Sphynx ook erg grote ogen in de vorm van een citroen. De ogen staan vrij ver uit elkaar. Alle kleuren zijn bij de ogen geaccepteerd zolang deze maar goed samengaan met de vachtkleur.
De huid en vacht van de Sphynx
De Sphynx heeft vrijwel geen vacht. Alleen bij de voeten, oren, staart en het scrotum zijn vaak korte en fijne haartjes aanwezig. De brug van de neus heeft vaak wel een normale vacht. De rest van het lichaam kan variëren van plek tot plek en van kat tot kat. Hierbij kunnen plekken volledig haarloos zijn maar kunnen er ook erg korte donshaartjes aanwezig zijn. Deze donshaartjes zijn van een afstand vrijwel niet zichtbaar met het blote oog. Wanneer je over de vacht/huid van de Sphynx aait geeft deze wat weerstand. Het vel zit aardig los waardoor de kat ook wat gerimpeld is. Dit is vooral bij de snuit, oren en schouders het geval.
Daarnaast heeft de huid van de Sphynx wel wat aandachtspunten om rekening mee te houden. Het kan bijvoorbeeld verstandig zijn om de kat tijdens de wintermaanden wat extra te helpen warm te blijven. Vanwege het feit dat hij vrijwel geen vacht heeft kan hij het tijdens deze periode van het jaar nogal koud krijgen. Maar ook tijdens de zomermaanden kan de kat wat extra hulp gebruiken. Omdat hij geen haar heeft is zijn huid ook erg gevoelig voor zonlicht. Als jouw kat dus veel in de zon ligt is het verstandig hem van te voren goed in te smeren met een speciale zonnebrand. Zo blijft zijn huid goed beschermd.
De verschillende kleuren en patronen zijn niet makkelijk uit elkaar te halen. Vrijwel al de kleuren en patronen kunnen voorkomen bij de Sphynx maar zijn niet altijd even goed zichtbaar. In de zon zijn de kleuren wel wat intenser een vaak ook beter te zien. Voor de precieze kleuren en patronen is het verstandig om een kijkje te nemen in de rasstandaard3.
De opvoeding: laat een kitten goed aan menselijke aanrakingen wennen
Het is erg belangrijk dat een kitten in een vertrouwde omgeving opgroeit. Tot een kitten een leeftijd van 14 weken heeft bereikt is deze zowel fysiek als mentaal niet in staat om in een nieuw huishouden geplaatst te worden. Het is belangrijk om een kitten bij zijn of haar nestje en in de aanwezigheid van de moederpoes te laten tot deze leeftijd is bereikt. Op deze manier kan een kitten langzaam aan het leven wennen en de basisvaardigheden – zoals bijvoorbeeld zindelijk worden – in een vertrouwde omgeving leren.
Deze eerste periode in het leven van een kitten wordt ook wel de socialisatieperiode genoemd. Deze periode bestaat uit twee delen. De eerste socialisatieperiode vindt plaats wanneer een kitten 3 tot 8 weken oud is en de tweede socialisatieperiode vindt plaats wanneer een kitten 8 tot ongeveer 14 weken oud is. In deze periode wordt een kitten als het ware voorbereid op zijn of haar verdere leven. Zo leert een kitten bijvoorbeeld omgaan met enge geluiden en raakt hij gewend aan menselijke aanrakingen.
Het is belangrijk om voldoende aandacht aan deze socialisatie te besteden om het ontstaan van angststoornissen te voorkomen. Ook is het erg belangrijk dat je kitten wens aan menselijke aanrakingen. Dit is bij de Sphynx extra belangrijk aangezien deze kat iets meer verzorging nodig heeft dan andere katten. Doordat de kat vrijwel geen vacht heeft is het belangrijk dat de kat regelmatig in bad gaat om goed schoon te blijven. Door een kitten al van jongs af aan in bad te doen raakt hij hieraan gewend en wordt de verzorging in het latere leven een stuk eenvoudiger.
Naast de socialisatieperiode is het ook erg belangrijk dat een kat in zijn of haar nieuwe huishouden goed wordt opgevoed. Het is belangrijk om een kat duidelijk te maken wat de regels zijn die in een huis gelden. Dit kun je doen door je kat te belonen bij goed gedrag en aan te spreken bij slecht gedrag. Door dit direct na de goede of slechte handeling te doen zal je kat een verband ontdekken en vaker goed gedrag vertonen.
De verzorging: doe je kat regelmatig in bad
Het is belangrijk dat je jouw Sphynx goed verzorgd zodat hij langer gezond blijft. Met een goede verzorging zorg je ervoor dat je kat lekker in zijn vel zit en verklein je de kans op het ontstaan van bepaalde aandoeningen. Doordat de Sphynx vrijwel geen vacht heeft, vergt het verzorgen van deze kat iets meer tijd dan andere katten.
De meeste katten hebben een volle vacht die de lichaamsoliën goed absorberen. Bij die katten is het af en toe kammen van de haren vaak voldoende om hem in goede gezondheid te houden. Doordat de Sphynx vrijwel geen haren heeft is het belangrijk om je kat regelmatig in bad te doen. Doordat er vrijwel geen haren op het lichaam aanwezig zijn kunnen de lichaamsoliën niet goed worden geabsorbeerd. Hierdoor ontstaat een vettig laagje op de huid dat je het best schoon kan maken door je Sphynx minimaal eens per week in bad te doen.
Het is ook belangrijk om de ogen en oren van je kat goed schoon te maken. Bij deze plekken wil namelijk nog weleens wat vuil ophopen. Door dit mooi op tijd weg te halen voorkom je het ontstaan van infecties. De nagels van een kat hebben ook wat verzorging nodig. Aangezien een kat van nature veel krabt om onder andere het vuil onder de nagels vandaan te halen is het verstandig om hiervoor een krabpaal in huis te halen. Daarnaast is het belangrijk dat je de nagels van je kat af en toe knipt om vergroeiingen te voorkomen.
Net als bij andere katten is het ook belangrijk om ervoor te zorgen dat je Sphynx voldoende lichaamsbeweging en liefde krijgt. Dit doe je door dagelijks met de kat te spelen maar ook door voldoende actieve speeltjes in huis te halen. Katten – en dan vooral de Sphynx – zijn van nature erg actief en zitten vol energie. Deze energie moeten ze ergens in kwijt kunnen.
De voeding: geef je kat een gebalanceerd dieet
Voor de gezondheid van een kat is het erg belangrijk dat deze voeding van een goede kwaliteit krijgt. Voor de voeding kun je kiezen uit natvoer en droogvoer. Met natvoer wordt bijvoorbeeld rauw vlees bedoeld. Rauw vlees is een goede voedselbron voor katten aangezien katten van nature echte vleeseters zijn. Van nature jaagt de kat namelijk op muizen en ander ongedierte die voor het grootste gedeelte uit vlees bestaan. Een kat haalt dan ook de meeste voedingstoffen uit natuurlijke eiwitten en proteïne. Ook is natvoer goed voor het vochtgehalte van de kat. Katten drinken van nature nogal weinig water en natvoer helpt ze om toch wat meer vocht binnen te krijgen. Natvoer zoals rauw vlees heeft alleen wel als nadeel dat het geen lange houdbaarheidsdatum heeft.
Droogvoer zoals kattenbrokken heeft dit wel. Kattenbrokken zijn erg lang houdbaar en geven bovendien weinig rotzooi. Het nadeel is alleen wel dat het voer minder op het natuurlijke voedsel van de kat lijkt. Daarnaast bevatten kattenbrokken vaak vrij veel koolhydraten terwijl katten problemen hebben om dit te verwerken. Hun lichamen zijn hier namelijk niet op gemaakt.
Wat voor voer je ook kiest, het is belangrijk om goed naar de ingrediënten te kijken. Zorg voor voldoende natuurlijke eiwitten maar niet te veel koolhydraten. Ga je kat in ieder geval geen granen en groenten voorschotelen aangezien een kat hier vrijwel geen bruikbare voedingstoffen uit haalt. In de meeste gevallen is er wel rasspecifiek voer dat helemaal is afgestemd op de wensen van een bepaald ras. Zo heeft de Sphynx een wat hogere energiebehoefte ten opzichte van andere katten. Voor de Sphynx is ROYAL CANIN Sphynx Adult een goed voorbeeld van voedsel dat hier rekening mee houdt.
Ziektes die veel voorkomen bij dit ras
Net als mensen kunnen katten helaas ook met ziektes te maken krijgen. Er zijn ziektes die specifiek bij een bepaald ras veel voor kunnen komen, maar ook algemene ziektes die bij vrijwel alle katten voor kunnen komen. Vrijwel alle goede fokkers testen op bepaalde erfelijke ziektes zodat de kans dat deze ziektes aan een nestje worden doorgegeven zo klein mogelijk is. Vaak geven fokkers ook een document mee met een kitten waarin de afwezigheid van bepaalde ziektes wordt gegarandeerd.
De Sphynx is over het algemeen een vrij gezond ras. Zo zijn er niet echt bepaalde ziektes die specifiek bij dit ras horen. Wel kan de kat te maken krijgen met een aantal algemene aandoeningen die bij meerdere katten voor kunnen komen. Deze aandoeningen zijn:
- Hypertrofische cardiomyopathie (HCM)
- Erfelijke myopathie
HCM is een erfelijke hartafwijking. Bij deze afwijking is de kans op trombose vrij groot aangezien het bloed minder goed door het lichaam wordt doorgepompt. Er zijn een aantal symptomen waaraan je deze ziekte kunt herkennen. Je kat heeft minder zin in eten, krijgt een snellere ademhaling en kan verlamt raken aan de achterpoten.
Erfelijke myopathie is een aandoening die invloed heeft op de werking van de spieren. De spieren van de kat gaan steeds minder werken waardoor de kat ook moeite krijgt met slikken. De kans is aanwezig dat de kat helemaal niet meer kan slikken, met de dood tot gevolg. Dit is een zeldzame aandoening en de fokkers zijn hard bezig om deze aandoening weg te fokken.
Hoe oud kan een Sphynx worden?
Een Sphynx wordt doorgaans tussen de 15 en de 20 jaar oud. Hoe oud je kat precies wordt is afhankelijk van meerdere factoren. Met een goede verzorging en voldoende liefde wordt de levensverwachting groter. Ziektes en aandoeningen kunnen roet in het eten gooien en de levensverwachting flink doen afnemen. Daarom is het van belang dat je de gezondheid van jouw kat goed in de gaten houdt zodat eventuele ziektes of aandoeningen op tijd kunnen worden behandeld. Als je alert bent op het welzijn van je kat en je hem liefdevol verzorgd is de kans dus groot dat jullie nog lang van elkaar zullen genieten.
Wat jij moet weten voordat je deze kat in huis neemt
Wanneer je een Sphynx in huis neemt is het belangrijk dat je je goed voorbereid. Door goed naar het karakter van een bepaald ras te kijken en door te kijken wat nodig is op het gebied van verzorging kom je niet voor verrassingen te staan.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de Sphynx een vrij zeldzaam en gewild ras is. Hierdoor is de vraag hoger dan het aanbod waardoor je hoogstwaarschijnlijk op een wachtlijst komt te staan. Ga er dus niet vanuit dat je jouw Sphynx op hele korte termijn al in huis hebt. Om op een wachtlijst terecht te komen is het verstandig om je bij een cattery aan te melden.
Wanneer je jouw Sphynx in huis krijgt is het verstandig om deze binnenshuis te houden. Omdat het een vrij zeldzaam ras is kan het gebeuren dat je kat bijvoorbeeld wordt gestolen. Buitenshuis kun je de veiligheid van de kat niet garanderen. Het is ook belangrijk dat je kat is ontwormd, van de basisinentingen is voorzien en eventueel is gechipt. Vraag dit dan ook zeker na bij de fokker waar jouw kat vandaan komt. Dit chippen is bij dit ras zeker verstandig aangezien het ras vrij zeldzaam is. Wanneer je kat wordt gestolen of de weg kwijtraakt is deze hierdoor makkelijk terug te vinden.
Over het algemeen geldt dat wanneer je jouw kat voldoende liefde en aandacht geeft, hij een liefdevol en lang leven tegemoet gaat.
Hoeveel kost een Sphynx?
De Sphynx kost doorgaans tussen de €1500 en de €4000. De kat is erg duur doordat deze zo zeldzaam is. Hoeveel de kat precies kost hangt van meerdere factoren af. Zo kan de kwaliteit, de grootte en vachtkleur van de kat allemaal invloed hebben op de uiteindelijke prijs. Bovendien is er een groot verschil in prijs tussen showkatten en huisdieren. Katten die geschikt zijn als showkat zijn een stuk duurder dan katten die dit niet zijn. Daarnaast verschilt de prijs vaak per fokker, het is daarom verstandig om de fokker die je op het oog hebt even na te vragen wat zijn of haar prijzen zijn.
Deel jouw ervaringen met de Sphynx
De Sphynx heeft een bijzonder uiterlijk, Dit komt natuurlijk doordat de kat vrijwel geen haren heeft. Heb jij misschien een Sphynx in huis? Of ben jij van plan er eentje aan te schaffen? Wij zijn erg benieuwd wat jullie heeft doen besluiten om dit ras kat in huis te nemen. En of je misschien wat leuke verhalen over jouw kat hebt? Of als je nog geen Sphynx in huis hebt, wat jij zo bijzonder vindt aan dit ras? Je kunt dit ons allemaal laten weten door een reactie op dit artikel achter te laten!
Hoe groot wordt de Sphynx?
Gemiddeld wordt de Sphynx zo’n 20 tot 25,5 centimeter hoog. Dit is zijn schofthoogte. Het gewicht van deze katten zit doorgaans tussen de 3,5 en 7 kilogram. Hierbij is wel op te merken dat de vrouwtjes van dit ras vaak een stukje kleiner, en lichter, dan de mannetjes zijn. Het zijn middelgrote katten, maar ondanks dat feit is hun persoonlijkheid zeker wel groot te noemen!
Kan de Sphynx goed alleen zijn?
De Sphynx kan prima een aantal uur alleen thuis zijn. Als jij dus naar werk gaat of gewoon even boodschappen gaat doen kan de kat hier prima mee omgaan. Het zijn over het algemeen wel erg aanhankelijke katten die erg genieten van menselijk gezelschap. Ondanks het feit dat deze katten prima een dagje alleen kunnen zijn heeft hij natuurlijk wel het liefst gezelschap om zich heen. Of dit gezelschap een tweede kat of zijn baasje is maakt de Sphynx weinig uit. Een tweede kat in huis zal dit ras dan ook zeker wel waarderen, zo heeft hij toch nog gezelschap als de baas van huis is.
Naast een hoop liefdevolle aandacht heeft de Sphynx graag ook een baasje dat de tijd neemt om met hem te spelen. Het zijn van nature dan ook erg speelse en actieve katten. Door veel speeltjes in huis te halen zorg je er ook voor dat de kat zich kan vermaken wanneer jij even niet thuis bent.
Houdt dit dan ook allemaal in gedachte wanneer je overweegt een Sphynx in huis te halen. Als jij vaak erg lang van huis bent zal dit slechte invloed kunnen hebben op het welzijn van de kat. Vooral als hij langer dan twee dagen alleen is zal de kat zich hier eenzaam door kunnen gaan voelen. Dit kan zich gaan uiten in ongewenst gedrag. Niet wat je als baasje voor je kat wilt natuurlijk.
Hoe komt de Sphynx aan zijn naam?
De Sphynx heeft zijn naam te danken aan zijn overeenkomsten met de
Bronnen
[1] The Cat Encyclopedia – the definitive visual guide.
[2] Cat Franciers’ Association: The Sphynx.
[3] Meer informatie over de vachtkleuren kun je bij de rasstandaard vinden op https://cfa.org/wp-content/uploads/2019/06/sphynx-standard.pdf, deze staat op de officiële website van de Cat Franciers’ Association
Eén reactie
Wij hebben een don spynx van 13 jaar.
Echt een geweldig ras.
Zo ontzettend lief!
Heel erg aanhankelijk en zal nooit uithalen.
Slaapt snachts tegen mij aan.
(Zomers wat minder fijn met dat geplakt;)