Abessijn: de actieve, aanhankelijke en loyale kat

De Abessijn is één van de oudste kattenrassen ter wereld. Zijn oorsprong is terug te vinden in de negentiende eeuw, toen handel volop in gang begon te komen. De Abessijn is waarschijnlijk meegenomen door de Britten vanuit Zuidoost-Azië. De oorsprong van dit ras is helaas niet zo duidelijk, maar de bekende verhalen zijn wel enorm interessant. De Abessijn wordt ook wel gezien als een mini-Puma en deelt dan ook veel van deze eigenschappen. Het is een elegante en gespierde kat die zich erg kan hechten aan zijn eigenaren. Dit ras staat helaas bekend om een vervelende erfelijke ziekte. Wil je hier mee over weten? Lees dan vooral verder!

De afkomst: geen verwant van de faraonische dieren uit Egypte

Zoals genoemd is de Abessijn één van de oudste rassen ter wereld. Waarschijnlijk het op een na oudste ras. De oudste is de Brits Korthaar kat. Door de naam vermoeden sommige mensen dat het ras uit het oude Abessinië (tegenwoordig Ethiopië) komt. Ook lijkt de Abessijn wel op de faraonische katten die veel afgebeeld zijn in het oude Egypte. In beide gevallen is dit niet juist.

Over de oorsprong is nog niet alles duidelijk, maar is te herleiden naar Zuidoost-Azië. Aan de hand van genetisch onderzoek is gebleken dat de Abessijn hier in de jungle zijn oorsprong vindt. Er zijn geen mensen aan te pas gekomen om dit ras te creëren. De herleiding naar Zuidoost-Azië komt door het Tabby patroon wat genetisch bepaald is. Dit Tabby gen is van Aziatische herkomst.

De reis naar Nederland was een lange reis en heeft vele ups en downs gekend. Waarschijnlijk zijn de eerste Abessijnen, of de oermoeders, meegenomen door Britse handelaren. Vanaf dat moment gaan de bekende verhaallijnen twee kanten op:

• De Britse handelaren hebben deze Aziatische oermoeders ook overgebracht naar Afrika en het Midden-Oosten. Daar zijn deze dieren gaan paren met lokale katten. Dit nageslacht is uiteindelijk weer door Britse troepen in 1868, na de oorlog in Abessinië, naar Engeland meegenomen. Dat maakt de naam Abessijn toch ergens logisch.
• De Britse handelaren hebben deze oermoeders mee naar Engeland genomen. Hier zijn ze verkocht aan fokkers die uiteindelijk de Abessijn, zoals wij ze kennen, gecreëerd hebben. Alleen is dit niet met zekerheid te zeggen. Het registreren van fokverslagen was toen nog niet aan de orde. Het blijft dus gissen wat de waarheid is.

Welke verhaallijn dan ook waar is, de Britten hebben in ieder geval de hoofdrol gespeeld in het verschepen van de Abessijn naar Europa. In 1882 is het ras officieel erkend. Rond het jaar 1900 kwam het ras ook voor in Amerika. Nederland heeft iets langer moeten wachten. Rond 1930 waren de eerste Abessijnen hier te vinden.

Beide wereldoorlogen hebben een grote impact gehad op de Abessijn. In Nederland was dit vooral de Tweede Wereldoorlog. De Abessijnen die rond 1930 naar Nederland kwamen, waren na de Tweede Wereldoorlog zo goed als verdwenen. Rond 1960 kwam er ook een epidemie voor die voor nog meer verdunning zorgde. Daarnaast is het erg lastig om dit ras snel in aantallen uit te breiden, omdat een nest kittens vaak uit één tot vier dieren bestaat. De meeste nestjes bestaan uit twee kittens. De huidige Abessijnen die in Nederland te vinden zijn, zijn niet alleen van Britse afkomst, maar ook van Amerika en Scandinavië.

Het karakter: een slimme en nieuwsgierige kat

De Abessijn is een van de meest intelligente kattenrassen. Ze zijn daarom ook heel geïnteresseerd en volgen hun baasje graag. Ze zijn nieuwsgierig naar wat er in huis gebeurt. Daarnaast zijn het aanhankelijke katten. Ze worden graag beste maatjes met hun baasje en vragen daar ook veel aandacht voor.

Dit doet vermoeden dat het echte schootkatten zijn, maar dat is niet helemaal het geval. Ze zijn wel altijd in de buurt om alles in de gaten te houden, maar doen dit meestal niet op een luie en liggende manier. Het meest typerende aan de Abessijn is dan ook wel zijn aanwezigheid. Waar je ook heen gaat in en om je huis, de Abessijn is altijd in de buurt.

Deze aanhankelijkheid heeft als nadeel dat de Abessijn niet te lang alleen kan zijn. De hechte band die ze met hun baasje aangaan, moet regelmatig onderhouden worden. De Abessijn is dus niet geschikt voor eigenaren die de hele dag van huis zijn. Een katachtige vriend zou hierop een antwoord kunnen zijn, maar de Abessijn voelt zich niet op zijn gemak in grote groepen katten.

De Abessijn is een sociale kat die het met zowel mensen als andere dieren goed kan vinden. Ondanks het eerdergenoemde feit dat de Abessijn zich niet op zijn gemak voelt in grote groepen katten, betekent dit niet dat de Abessijn niet van een katachtig maatje kan houden. Het tegenovergestelde zelfs, vooral als hun baasje de hele dag op werk is. De Abessijn kan het naast met andere katten, ook verrassend goed vinden met honden. Ook zorgt het open karakter van deze kat ervoor dat het een goede familiekat is, ze zijn namelijk ook goed in omgang met kinderen.

De Abessijn is een speelse en actieve kat, die zijn tijd buitenshuis net zo goed op prijs stelt als zijn tijd binnen. Het zijn goede klimmers en springers, en een hoge krabpaal of een ruimtelijke tuin met hoge plekjes word dus ook aangeraden. Zo voorkom je dat de je de kat misschien in de kast of op een plank aantreft. Om ongelukjes hoef je je niet al te druk te maken, de Abessijn is dan wel nieuwsgierig maar hij is niet roekeloos.

Het uiterlijk: een elegante en nieuwsgierige uitstraling

De Abessijn wordt vaak gerelateerd aan de katachtige beeldjes die veel voorkomen in Egypte. Ze hebben een koninklijke uitstraling. De bouw is elegant, maar toch ook gespierd. De uitstraling past goed bij de nieuwsgierige eigenschappen: de kat is actief en alert. De kat weegt gemiddeld vier à vijf kilogram, maar kan liggen tussen de 2,5 en 7,5 kilogram. Vrouwtjes zijn vaak iets lichter dan mannetjes.

De wigvormige kop bevat grote amandelvormige ogen, die voorkomen in ambergrijs, groen of lichtbruin, met een zwarte omlijning. Het lijkt soms alsof de Abessijn mascara op heeft rond de ogen. Verder hebben ze een ronde snuit en grote oren die ver uit elkaar staan en licht puntig zijn aan de uiteinden.

De lichaamsbouw is van gemiddelde grootte. De bouw is stevig en gespierd. De Abessijn is ook lenig. Ze heeft een ronde borstkas en een rug die licht gebogen is. De poten zijn relatief lang en recht. Aan het eind van de poten zijn kleine voeten te vinden die ovaalvormig zijn. De staart is relatief lang en dun.

De vacht van de Abessijn wordt net als alle Aziatische rassen gekenmerkt door het Tabby effect. Hier gaan we verder op in in het volgende hoofdstuk. De vacht is lekker zacht en heeft een fijne structuur. De vacht is kortharig, zeer dicht en heeft een mooie glans.

De vachtkleur en vachtpatronen van deze kat

Onder de kattenrassen bestaat er een groep genaamd de Aziatische groep. Deze gehele groep wordt gekenmerkt door een kortharige vacht met een Tabby effect. Het effect wat dit patroon heeft wordt ook wel ticking of het agouti-effect genoemd. Als je inzoomt op een individuele haar vind je hier een basiskleur en banden van een donkerdere kleur. Bij de meeste Abessijnen zijn dit ongeveer drie banden per haar. De punten van de haren zijn altijd de donkere kleur en de wortel (of het begin van de haar) is altijd de lichte basiskleur. Het effect hiervan wordt vaak gerelateerd aan konijnen of hazen, omdat zij dit soort vachteffecten ook vertonen.

Alleen niet de gehele vacht vertoont dit effect. De buik, borst en de binnenkant van de benen hebben geen Tabby patroon. Hier vind je alleen de basiskleur. Dus geen banden van de donkerdere kleur. Hierdoor zien deze delen van de vacht er lichter uit. Het Tabby effect zit voornamelijk op het hoofd, de rug, de staart en de buitenkant van de benen. Als de Abessijn geboren wordt, heeft hij niet direct dit patroon. Ongeveer na zes weken komt het patroon enigszins naar voren. Het patroon ontwikkelt zich twee jaar lang door.

De vacht van de Abessijn bevat unieke kleuren. Volgens de rasverenigingen moet de vacht donker zijn. De donkere vacht ontstaat door genoeg pigmentkorrels met de naam eumaline. Deze korrels zorgen voor de zwarte vachtkleur. Samen met het pigment feomaline zorgen deze pigmentkorrels voor de kleur van de vacht. De basiskleur is een lichte variant van de donkere ticking die zich op de haren bevindt. Toegestane kleuren van dit ras zijn:

• Wildkleur: deze kleur is het meest typerend van de Abessijn. Het is een warme bruine kleur. Het heeft ook wel wat weg van de kleur van abrikozen.
• Blauw: de blauwe kleur die de vacht kan hebben, is niet het blauw zoals we het kennen. Het is een verdunning van de zwarte kleur van de vacht. Hij kan uiteindelijk blauw-grijs uitslaan.
• Kaneel: dit is een warme bruine kleur. Iets donkerder dan de bovengenoemde wildkleur. Ook deze kleur is ontstaan door eumaline. Niet door een verdunning hiervan, maar een mutatie.
• Crème: de crèmekleur is de lichtste kleur die bij de Abessijn voorkomt. De donkere ticking geeft de vacht alsnog een warme uitstraling.

De opvoeding: zorg ervoor dat je kitten wordt gesocialiseerd

Bij kittens is het belangrijk dat ze wennen aan mensen. Het is belangrijk dat kittens wennen aan menselijke aanrakingen, zodat verzorgende handelingen mogelijk worden. Als jouw kitten eenmaal aan menselijke aanrakingen is gewend, wordt het mogelijk om bijvoorbeeld de nagels van je kitten te knippen Niet onbelangrijk!

Verder is het van belang dat jouw kitten went aan andere dieren en onbekende geluiden. Als jouw kitten hier niet aan went, kunnen er klachten op het gebied van angst en stress bij de kitten optreden. Dit kan leiden tot meerdere problemen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan problemen met betrekking tot de huid van de kitten of problemen met het immuunsysteem. Ook gedragsproblemen kunnen ontstaan. De kitten kan zich bijvoorbeeld erg agressief gaan gedragen. Absoluut niet wat je wil!

Het is dus belangrijk dat de kat goed wordt gesocialiseerd. Dit is vooral van belang wanneer de kitten tussen de twee en de zeven weken oud is. Naast deze eerste socialisatieperiode wordt ook wel van een tweede socialisatieperiode gesproken. Deze stopt zodra de kitten veertien weken oud is. Wanneer je de kitten wilt halen bij een fokker die aangesloten is bij een kattenvereniging, krijg je jouw kitten pas mee als hij minimaal dertien weken oud is. De kitten heeft dan vrijwel de hele socialisatieperiode bij de fokker doorbracht. Het is verstandig om goed na te gaan of de fokker voldoende aandacht heeft besteed aan dit socialisatieproces.

De verzorging: zorg dat je voldoende aandacht besteed

Als je een kitten al op jonge leeftijd weet te socialiseren en laat wennen aan menselijke aanrakingen, raakt de kitten beter gewend aan de verzorging. Het knippen van de nagels, tandenpoetsen en borstelen van de vacht zal je hierdoor makkelijker afgaan.

De Abessijn heeft een korte vacht. De vacht ziet er altijd mooi en verzorgd uit, omdat de kat zijn vacht goed onderhoudt. Toch kunnen alle kortharige katten af en toe wel wat menselijk hulp gebruiken. Probeer de Abessijn daarom wekelijks te kammen. Hierdoor worden alle losse haren en viezigheid verwijderd. Ook heb je tijdens het kammen tijd om de vacht even goed te bekijken en te controleren op ongedierte. Vooral als de kat veel buiten komt, is het mogelijk om ongedierte, zoals vlooien en teken, op te lopen. Wanneer je dit soort ongedierte vindt, probeer dan meteen actie te ondernemen om dit aan te pakken.

De Abessijn heeft zolang hij kwalitatief voer en een wekelijkse borstelbeurt krijgt ook weinig haaruitval. Makkelijk op te ruimen dus. Ook kan je de vacht van de kat wat extra glans geven door rustig met een vochtige doek over de haren te wrijven.

Het gebit van de Abessijn staat bekend om tandsteen- of tandvleesproblemen. Laat daarom de dierenarts het gebit jaarlijks goed controleren. Problemen aan het gebit kunnen ervoor zorgen dat de Abessijn niet goed meer kan eten. Wees hier dan ook op alert!

De voeding die de Abessijn nodig heeft

Voeding is een belangrijk onderdeel van de verzorging van de kat. De Abessijn heeft niet een speciaal soort voedsel nodig, maar bezuinig hier niet op. Goede kwaliteit voedsel komt de gezondheid van de kat altijd ten goede. Maar het eten hoeft niet gedetailleerd bijgehouden worden. De Abessijn is een actief kattenras. Hierdoor staat hij niet bekend als een kat die snel overgewicht heeft. Ook hebben ze ook een gespierd lichaam die relatief gezien veel energie vergt. Het zijn relatief gezien niet hele grote beestjes. Dus het voedselverbruik is gemiddeld.

Het valt wel aan te raden om voedsel aan te schaffen met redelijk wat eiwitten erin. Dit ondersteunt het gespierde lichaam en de actieve leefstijl van de Abessijn goed. Zorg er ook voor dat de Abessijn af en toe een vleesrijke maaltijd krijgt. Plantaardige eiwitten kan deze kat maar beperkt verteren.

Ziektes die veel voorkomen bij de Abessijn

De Abessijn heeft aanleg voor bepaalde erfelijke ziektes. Dit zijn ziektes die niet meteen bij de geboorte zichtbaar zijn. Daarom moet je hier goed opletten wanneer je een kitten aanschaft.

• FNI

FNI staat voor Feline Neonatale Isoerythrolysis, in het Engels ook wel Fading Kitten Syndrome genoemd. Dit is een ziekte die alleen bij kittens voorkomt. Bijna altijd is de ziekte fataal voor de kitten. De ouders van de kitten hebben in dit geval afwijkende bloedgroepen. Het mannetje heeft bloedgroep A en het vrouwtje heeft bloedgroep B. Na de bevalling drinken de kittens moedermelk en nemen daarmee antilichamen tegen de bloedgroep van het mannetje op. Hierdoor gaat de kitten lijden aan overmatige afscheiding van hemoglobine en acute bloedarmoede.

De enige manier om FNI te voorkomen is door zorgvuldig te kijken naar de bloedgroepen van het mannetje en vrouwtje. Bij een ervaren fokker zal dit dan ook niet voorkomen.

• PRA

Deze ziekte is gelukkig niet fataal voor katten, maar wel erg vervelend. PRA staat voor Progressieve Retina Atrofie. Dit is een erfelijke aandoening die uiteindelijk tot blindheid leidt bij de kat. Meestal wordt deze ziekte pas zichtbaar vanaf twee jaar tot maximaal zes jaar. Bij deze ziekte wordt langzaamaan het slijmvlies afgebroken door metabole stoornissen. Meestal komt dit eerst voor in de vorm van nachtblindheid.

• PKE

PKE is een ziekte die een tekort aan pyruvaat kinase enzyme weergeeft. Een tekort van dit enzym zorgt voor bloedarmoede, waardoor de rode bloedcellen minder lang te leven hebben. Hier is geen medicijn tegen en kan alleen tijdelijk aangepakt worden door een bloedtransfusie.

• PL

PL staat voor patellaluxatie. Dit is een ziekte die te maken heeft met de knieschijven van de kat. De knieschijven zitten los, waardoor de kat problemen krijgt met lopen.

Naast deze ziektes is het ook gevaarlijk om te veel met de Abessijn te fokken. Een gemiddeld nestje van de Abessijn bestaat uit twee kittens. Dit is dus niet erg veel. Er zijn wel eens gevallen met vier kittens in een nestje, maar deze zijn zeldzaam. Naast dit en de kans op FNI leveren de meeste fokprogramma’s met de Abessijn minder kittens op dan andere rassen.

Wat jij moet weten voordat jij deze kat huis neemt

Naast de vervelende erfelijke ziektes die de Abessijn kan krijgen, is het verder een gemakkelijk te verzorgen kat. Het is echt een jacht dier. Dus zorg ervoor dat de kat alle aangeraden vaccinaties krijgt. Houd daarnaast de vacht goed in de gaten op teken en vlooien. Ook is de aanhankelijkheid iets om rekening mee te houden. De Abessijn houdt er niet van om lang alleen te blijven en heeft veel aandacht nodig. Wanneer je een drukke levensstijl hebt, past de Abessijn wellicht niet zo goed in je levenspatroon.

Mocht je een nestje willen maken met de Abessijn, zorg er dan voor dat de Abessijn goed getest is op alle mogelijk erfelijke ziektes. De meest voorkomende ziekte, PRA, kan zich tot het zesde levensjaar ontwikkelen. Houd er ook rekening mee dat de nestjes altijd tegenvallen wat betreft grootte.

De erfelijke ziektes zijn het grootste risico bij de aanschaf van een Abessijn. Zorg ervoor dat de fokker de vader en moeder van de kat heeft laten onderzoeken op alle bekende ziektes. Zo ben je er zo goed als zeker van dat je een gezonde kitten aanschaft. Daarnaast is het belangrijk dat je geen kitten koopt als de moederpoes niet aanwezig is. Voor de ontwikkeling van een kitten is het erg belangrijk dat deze in een huiselijke kring wordt opgevoed in het bijzijn van de moederkat. Ook is het belangrijk dat de kat is ingeënt, ontwormd en eventueel is gechipt.

Eén van de grote verenigingen is Felikat. Felikat is één van de twee verenigingen die op het moment van schrijven in Nederland bestaat. Felikat is aangesloten bij de FIFe, de Fédération Internationale Féline. Mundikat is de andere vereniging. De Féderation Internationale Féline is een overkoepelend orgaan waar veertig landen bij zijn betrokken.

Na dertien weken geven Nederlandse fokkers de kitten mee aan de nieuwe eigenaar. Bovendien worden door de kattenverenigingen allemaal extra eisen gesteld. Zo moeten de fokdieren getest zijn op bepaalde erfelijke aandoeningen en blindheid.²

Extra tips bij het aanschaffen van een kitten

• Kijk ten eerste eens bij de Nederlandse asielen. Daar wachten veel dieren op een nieuw thuis. Wellicht zit hier het perfecte Abesijnenkitten voor jou tussen!
• Verdiep je in de Abessijn. Lees informatie op internet of stel vragen aan je dierenarts. Weet wat de kat nodig heeft en wat voor type het is. Ga vervolgens na of het past in jouw thuissituatie. Eventueel kan een deskundige of dierenarts je hierin adviseren en ondersteunen
• Heb het besef dat screeningspapieren of andere onderzoeken geen garantie zijn voor de gezondheid van een dier. Een fokker kan dan misschien wel alles aantonen en bij een rasvereniging zijn aangesloten, maar dat wil niet zeggen dat dat een garantie geeft voor de toekomst. Tegenwoordig komt het helaas steeds vaker voor dat rasverenigingen en soms zelfs dierenartsen de fokkers op nummer 1 zetten en niet die van de dieren. En uiteraard hoort dit andersom te zijn.
• Lees voor het kopen het zogenoemde koopcontract door of laat deze door iemand lezen die hier kennis van heeft. Lees hoe het zit met de garantie (wat valt er wel en niet onder) , schadevergoedingen en uitsluitingen. Wees hierbij kritisch. Staat er bijvoorbeeld dat bepaalde, veel voorkomende erfelijke ziektes niet onder de garantie en/of schadevergoeding vallen, dan klopt er iets niet.
• De kat moet een chip en alle vaccinaties hebben gehad. Als dat zo is, kun je dat vinden in het dierenpaspoort of vaccinatieboekje van de kat. Hierin staan ook allerlei andere gegevens. Overleg de gegevens eventueel met je dierenarts mochten er vragen of onduidelijkheden zijn.

Overige feitjes en weetjes

• Abessijnen hebben een heerlijke zachte, zijdeachtige vacht welke kortharig is.
• De katten kunnen gemiddeld 12 tot 15 jaar oud worden.
• De bijnaam voor Abessijnen is Aby/ Aby’s
• Abessijnen zijn de voorouders van de Somali; een variant op een Abessijn maar dan met een halflange vacht. Deze verschenen vanaf de jaren ’50 in Engeland.

Kies jij ook voor de Abessijn?

Heb jij al een Abessijn in huis of ben je van plan om er een in huis te nemen? Laat dan van je horen! Wij zijn benieuwd waarom je voor dit kattenras hebt gekozen en wat deze kat volgens jou zo speciaal maakt. Je kunt dit laten weten door een reactie op dit artikel achter te laten!

Veelgestelde vragen over de Abessijn